SLAVIMO SLAVENSKOG!
123 GODINE OD ROĐENJA
JOSIPA ŠTOLCERA SLAVENSKOG
OSTAVINSKA GALERIJA
Kraljevića Marka 8, Beograd
PRE TAČNO 123 GODINE, 11. MAJA, U MALOJ MEĐIMURSKOJ VAROŠICI ČAKOVCU ROĐEN JE JEDAN OD NAJSJAJNIJIH JUGOSLOVENSKIH KOMPOZITORA 20. VEKA: JOSIP ŠTOLCER SLAVENSKI.
Posle studija u Budimpešti na renomiranoj Zenakademiji i diplomiranja na praškom konzervatorijumu, seli se u burni Beograd 20ih godina gde prihvata posao redovnog profesora na Muzičkoj školi „Mokranjac“. Tada glavni grad novo-nastale države, šarolik, bučan, punim boja balkanskog folklora i živopisnim ostacima istoka, Beograd izaziva u Slavenskom neograničenu strast i žeđ za stvaranjem.
U Beogradu nastaju njegova najpoznatija dela, komponuje muziku za tonski film tada jakih čehoslovačkih produkcijskih kuća, uspostavlja kontakt sa renomiranom nemačkom izdavačkom kućom Šot (Schott & Söhne) i istražuje jedan od prvih uopšte elektronsku muziku.
Godina 1924., kada se izvodi njegov gudački kvartet na poznatom festivalu moderne muzike u Donauešingenu, se smtra svetsko otkriće Slavenskog. Slede izvedbe od Berlina, Buenos Ajresa i Tokija preko Atine, Pešte i Beča do Venecije i Njujorka.
Pored muzike posvećuje svoje vreme nauci, pogotovu astronomiji, jer vidi i traži vezu između kosmičkih strujanja i muzičkih rezonanci. Stvara teoriju takozvane astro-akustike.
Iako je bio otvoren za nova razmišljanja u muzici i rado integrirao u svoje kompozicije, njegov izvor inspiracije ostaje melodija Balkana. Dakle, njegov jedinstveni pristup formira genijalnu simbiozu novog i starog.
Danas možemo s pravom tvrditi da je Slavenski jedan od glavnih protagonista Avangarde i neprocenjiv um južnih slovena.
Izložba inspirisana je prestižnim i sofisticiranim salonima dvadesetih godina, koji su se uglavnom koristili za proslave, kreativnu razmenu među umetnicima i filozofiranje. Slavenski je takođe u svom domu, u Svetosavskoj 33, imao salon, koji je bio uređen u balkanskom stilu. Danas se većina eksponata iz salona nalaze u Slavenskovom legatu na Trgu Nikole Pašića.
Dakle, nema bolje prilike da se ideja o salonima oživi proslavom ovog 123. rođendana.
Izložbu prati kompozicija „Dualno Obrazovanje“ umetničkog kolektiva „Petar Drapšin“ iz Novog Sada. Pored afirmacije izostanka eksplicitnih izvođačkih zahteva, kompozicija ima za cilj i specifičnu edukaciju muzičara koji u njenom izvođenju učestvuju. Naime, delo nema utvrđen broj izvođača i može se prilagoditi bilo kom sastavu.
Partitura je podeljena u tri dela čiju sukcesiju odlikuje gradacija: od „strogih“ instukcija u prvom delu, do „oslobađanja“ od njih u trećem. Didaktički kvalitet kompozicije se ogleda u problematizaciji stereotipa kolektivnih „slobodnih“ improvizacionih praksi, provociranjem spontanih, kreativnih odgovora na naizgled nedvosmislene instrukcije te akcentovanjem odnosa između izvođača (kao pojedinca) i njegovog udela u odgovornosti za konačni kolektivni zvučni rezultat.
Svaki izvođač, za vreme trajanja kompozicije, menja uloge unutar sastava po zadatim instrukcijama; vođenje, praćenje, (ne)učestvovanje, (ne)slušanje pa i samo nepoštovanje instrukcija u određenim delovima kompozicije vodi izvođača i ceo orkestar kroz niz muzičkih situacija koje su esencijalne za sve vidove improvizovane muzike, ali i (improvizovane) svakodnevnice. Ovako osmišljena kompozicija je primerena za sve stupnjeve formalnog muzičkog obrazovanja, i za sve tehničke nivoe vladanja instrumentom.
Stvarnjem ovakvog okruženja dobija se polje za samoupravno umetničko stvaralaštvo koje mimoilazi ustaljene kulturalne i akademske mehanizme selekcije, vrednovanja i „dozvole“ za umetničko izražavanje.
ALEKSANDAR TODOROVIĆ je multimedijalni umetnik i grafički dizajner. Posle studija na Herit Ritfeld (Gerrit Rietveld) Akademiji u Amsterdamu, živi i radi u raznim evropskim zemljama i gradovima. 2015. se vraća u Bijeljinu gde se intezivno posvećuje izgradnji roditeljske kuće. Strast mu pripada štampanju i tipografiji koje uvek koristi za iskazivanje hrabrih stavova i mišljenja. Uživa u korišćenju različitih medija i tehnika štampanja.
STEFAN JOVANOVIĆ je vizuelni umetnik iz Sombora. Završio je osnovne studije novih medija i master studije grafike na Akademiji umetnosti u Novom Sadu. Bavi se fotografijom, kolažima i grafikom. Do sada je izlagao na pet samostalnih i preko dvadeset grupnih izložbi u Srbiji i inostranstvu.
Umetnički kolektiv PETAR DRAPŠIN (U.K.P.D) nastaje 2016. u prostoru tzv. “Kineske Četvrti”, tačnije u nekadašnjem postrojenju fabrike “Petar Drapšin”.
Ceo događaj se odvija u okviru PALMAS Boutique. Proslava će trajati tokom celog vikenda.